โรคหลอดเลือดสมอง

     โรคหลอดเลือดสมอง (STROKE) เป็นโรคที่พบบ่อยเป็นอันดับสามรองจากโรคหัวใจและโรคมะเร็งเป็นโรคที่ทำให้คนไทยและคนทั่วโลกเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆเส้นเลือดที่ตีบเกิดจากการหนาตัวของผนังหลอดเลือดรวมทั้งอาจมีเกล็ดเลือดหรือองค์ประกอบอื่นๆของเลือดมาสะสมตามผนังหลอดเลือดซึ่งจะทำให้เลือดไหลผ่านได้น้อยลงถ้าเป็นมากก็จะทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอเพียงและเกิดความเสียหายต่อเซลสมองบริเวณนั้นๆทำให้เกิดอัมพฤกษ์หรืออัมพาต

 

1. อาการอย่างใดอย่างหนึ่ง เนื่องจากสมองมีหลายส่วนแต่ละส่วนมีหน้าที่แตกต่างกันไปดังนั้นอาการในผู้ป่วยแต่ละคนขึ้นกับบริเวณของสมองที่มีเส้นเลือดตีบอาการที่พบได้แก่

        – แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก (hemiparesis)   

        – แขนขาชาครึ่งซีก (hemi sensory loss) 

        – พูดไม่ชัดลิ้นแข็ง (slurred speech)    

        – มองเห็นภาพซ้อน (double vision)   

        – พูดไม่ออกฟังไม่เข้าใจ (aphasia

        – ตามองเห็นภาพไม่ชัด (hemianopia)   

        – เดินเซทรงตัวไม่อยู่ (ataxia)    

        – เวียนศีรษะ

2. เวลาข้อใดข้อหนึ่ง 

        – เป็นอย่างรวดเร็วหรือทันทีทันใด 

        – เป็นหลังตื่นนอน

 

     โรคสมองขาดเลือดชั่วขณะหรือทีไอเอ (TIA ซึ่งย่อมาจาก Transient ischemic attack) แขนขาชาและอ่อนแรงปากเบี้ยวพูดไม่ได้ตามัว หรือเวียนศีรษะเดินเซซึ่งจะมีอาการนานเป็นนาทีถึงเป็นชั่วโมงแต่จะไม่เกิน 24 ชั่วโมง แล้วหายเป็นปกติได้เองโดยไม่ต้องให้การรักษาแต่อย่างใด

 

     ถ้าผู้ป่วยมีอาการดังกล่าวข้างต้นควรรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุดแพทย์จะอาศัยการซักประวัติตรวจร่างกายทั่วไปและการตรวจทางทางระบบประสาทและการทำเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) ซึ่งจะช่วยแยกโรคหลอดเลือดสมองตีบและโรคหลอดเลือดสมองแตกออกจากกันได้อย่างรวดเร็วแต่ในบางรายหากสงสัยว่าอาจเป็นอย่างอื่นแพทย์ที่ตรวจอาจให้ตรวจสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) ซึ่งการรักษาจะมีกระบวนการที่แตกต่างกันไป

 

– เพศ   ผู้ชายมีโอกาสเกิดขึ้นสูงกว่าผู้หญิง  

– อายุ   อายุที่สูงขึ้น  ตั้งแต่อายุ 45 ปีขึ้นไปมีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดสมอง   ซึ่งหมายถึงเมื่ออายุมากขึ้นโอกาสในการเกิดโรคก็ยิ่งมากขึ้น   

– ประวัติครอบครัว  ผู้ที่มีประวัติทางครอบครัวญาติสายตรง (พ่อแม่พี่น้อง) ที่เป็นโรคนี้ก็มีโอกาสเกิดโรคนี้  

– โรคประจำตัว  ผู้ที่มีโรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคเบาหวานโรคความดันโลหิตสูง  โรคไขมันในเลือดสูงโรคหัวใจ  

– ผู้ที่สูบบุหรี่   

– ผู้ที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์

 

     โรคหลอดเลือดสมองตีบสามารถป้องกันและลดโอกาสเสียชีวิตได้โดยการรักษาควบคุม ปัจจัยเสี่ยงที่สามารถควบคุมได้เช่นดูแลโรคประจำตัวที่เป็นอยู่ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตให้เหมาะสมเช่นรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ออกกำลังกายสม่ำเสมอควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินมาตรฐานไม่สูบบุหรี่  ไม่ดื่มสุราและถ้าเกิดอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุด

 

     ความก้าวหน้าทางการแพทย์ได้ค้นพบว่าภายในเวลา 4 ชั่วโมงครึ่ง หรือ 270 นาที  หลังจากผู้ป่วยเกิดอาการ  ซึ่งเป็นช่วงระยะเวลาที่สำคัญที่แพทย์จะใช้ในการวางแผนการรักษาโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดมาเลี้ยง (Cerebral  Infartion)  หรือโรคหลอดเลือดสมองตีบ (Stroke) โดยการใช้ยาละลายลิ่มเลือดเรียกว่า Thrombolytic  Therapy  เวลา 4 ชั่วโมงครึ่ง หรือ 270 นาที  คือนับตั้งแต่นาทีแรกที่ผู้ป่วยมีอาการ จนถึงเวลาที่แพทย์ฉีดยาละลายลิ่มเลือดเข้าทางหลอดเลือดดำของผู้ป่วย หากผู้ป่วยมาถึงโรงพยาบาลช้ากว่านี้มักจะไม่สามารถทำการรักษาด้วยวิธีดังกล่าวได้เนื่องจากเนื้อสมองสามารถทนการขาดเลือดได้นานเพียง  270  นาที  หลังจากนั้นเนื้อสมองจะตายและไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยการให้ยาละลายลิ่มเลือด  ในทางการแพทย์จึงเรียกแผนการรักษานี้ว่า “Stroke  Fast  Track  หรือ  ทางด่วนโรคหลอดเลือดสมอง ”

 

“Stroke  fast  Track”   สำหรับโรงพยาบาลศิครินทร์ หาดใหญ่ มีทีมแพทย์ทีมพยาบาลพร้อมให้การรักษาโดยจะรีบคัดกรองอาการผิดปกติดังกล่าวของผู้ป่วยว่าใช่โรคอัมพาตหรือโรคหลอดเลือดสมองหรือไม่เพื่อเข้าแผนการรักษา   Stroke  fast  Track ตามขั้นตอนการให้บริการทั้งหมดตั้งแต่ท่านมาถึงโรงพยาบาลจนกระทั่งได้รับการรักษาใช้เวลาอย่างรวดเร็วประมาณ  60 นาที