วิธีตรวจหาเชื้อโควิดโดย Antigen Test Kit (ATK) ด้วยตัวเอง Covid-19

ทำความรู้จัก Antigen Test Kit

Antigen Test Kit – ATK หรือชุดตรวจโควิด-19 แบบเร่งด่วน ด้วยการ Swab เก็บตัวอย่างสารคัดหลั่งทางจมูก ลึกถึงคอ หรือเก็บจากคอ สามารถทำได้เองที่บ้าน การตรวจชนิดนี้เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น ซึ่งการหาซื้อชุดตรวจ Antigen Test Kit นั้น ควรซื้อชุดตรวจที่ได้รับมาตรฐานจากอย. เพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน และควรตรวจสอบวันหมดอายุของชุดทดสอบก่อนทุกครั้ง ไม่ควรเปิดหรือฉีกซองที่บรรจุ Antigen Test Kit จนกว่าจะถึงการทดสอบ

ใครบ้างที่ควรใช้ชุดตรวจ Antigen Test Kit

ผู้ที่สัมผัสหรือใกล้ชิดผู้ติดเชื้อโควิด-19 ทั้งที่มีอาการและไม่มีอาการ
ผู้ที่เริ่มมีอาการสงสัยว่าติดเชื้อโควิด-19

ขั้นตอนการตรวจหาเชื้อโควิด-19 โดย Antigen Test Kit ด้วยตัวเอง

ก่อนตรวจหาเชื้อ COVID-19 ควรอ่านวิธีการใช้หรือคำแนะนำ Antigen Test Kit ให้ละเอียดถี่ถ้วนก่อนทุกครั้ง เนื่องจากชุดตรวจแต่ละชนิดมีความแตกต่างกัน โดยการใช้งานเบื้องต้นมีขั้นตอนคร่าวๆ ดังนี้

เคลียร์จมูก สั่งน้ำมูก (ถ้ามี) ก่อนทำการ Swab
ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์เจล
ใช้ไม้ SWAB ที่มาพร้อมชุดตรวจ เก็บสารคัดหลั่งจากโพรงจมูก เงยหน้าขึ้นนิดหนึ่ง จากนั้นแยงเข้าไปในโพรงจมูกช้า ๆ แยงเข้าไปลึกประมาณ 2- 2.5 ซม. หรือ 1 นิ้ว หมุนเบา ๆ 5 รอบ
แยงจมูกอีกข้าง โดยทำเหมือนข้างแรก หมุนเบา ๆ 5 รอบ
เมื่อเก็บสารคัดหลั่งเสร็จแล้ว นำไม้ SWAB ลงไปเก็บในหลอดที่มีน้ำยาสกัดหรือน้ำยา Test จากนั้นหมุนไม้ SWAB 5 ครั้ง เพื่อให้สารคัดหลั่งสัมผัสกับน้ำยามากที่สุด จากนั้นนำไม้ SWAB ออกและปิดด้วยจุกฝาหลอดหยด
ตลับทดลองจะมีหลุม เพื่อให้สามารถหยอดน้ำยาได้ โดยให้หยอดน้ำยาลงในตลับทดสอบตามจำนวนที่ชุดตรวจกำหนด (ขึ้นอยู่กับแต่ละยี่ห้อชุดตรวจ) และเมื่อหยอดเสร็จแล้วน้ำยาจะไหลไปตามแผ่นกรองที่อยู่ด้านใต้
รออ่านผล ประมาณ 15-30 นาที (ห้ามอ่านผลก่อนหรือหลังเวลาที่กำหนด)

หมายเหตุ

ควรอ่านตามเวลาที่ Antigen Test Kit ระบุไว้ เพื่อไม่ให้ผลการตรวจคลาดเคลื่อนและเกิดความผิดพลาด
ห้ามเอามือไปจับบริเวณที่ต้องใช้เก็บสิ่งส่งตรวจเด็ดขาด เพราะอาจทำให้ผลการทดสอบคลาดเคลื่อน เนื่องจากจะมีเชื้อโรคจากมือปนเปื้อนลงไป
ห้ามแยงแรงจนเลือดออก เพราะหากมีเลือดจะไม่มาสามารถยืนยันผลตรวจได้ ต้องรอให้แผลหายและทำการทดสอบใหม่

วิธีการอ่านผลตรวจและแปรผลทดสอบ

ผลบวก ติดเชื้อโควิด-19

ปรากฏแถบสีแดง ทั้งทีแถบทดสอบ (T) และแถบควบคุม(C) = ติดเชื้อ

(สีที่ต่างกันหรือสีเพื้ยน อาจเกิดจากการเก็บ ซึ่งไม่มีผลต่อการทดสอบแต่อย่างใด)

ผลลบ ไม่ติดเชื้อโควิด-19

ปรากฏเฉพาะแถบควบคุม (C )

ผลที่ใช้งานไม่ได้

ไม่ปรากฏแถบอะไรเลย ชุดตรวจอาจมีปัญหา แนะนำให้ทำการทดสอบซ้ำอีกครั้ง

การปฏิบัติตัวหลังทราบผลตรวจ กรณีผลการทดสอบเป็นบวก

แนะนำให้ทำการทดสอบ RT-PCR ซ้ำ เพื่อยืนยันผลอีกที เนื่องจากชุดตรวจ Antigen Test Kit เป็นการคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น และควรดำเนินการติดต่อหน่วยงานบริการใกล้บ้าน เช่น ศูนย์บริการสาธารณสุข หรือสถานพยาบาล เป็นต้น เพื่อทำการประเมินอาการและดำเนินการรักษาในขั้นต่อไป

การปฏิบัติตัวหลังทราบผลตรวจ กรณีผลการทดสอบเป็นลบ

กรณีที่ผลตรวจแสดงออกมาเป็นลบ ไม่ได้หมายความว่าไม่ติดเชื้อเสมอไป โดยผู้ตรวจควรประเมินความเสี่ยงของตัวเองว่าอยู่ในกลุ่มที่ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงไหม เพราะเชื้อไวรัส COVID-19 จะมีระยะฟักตัวยาวถึง 14 วัน เพื่อความแน่ใจควรทำการแยกกักตัวและตรวจหาเชื้ออีกครั้งภายหลังจากวันทดสอบวันแรกประมาณ 3-5 วัน แต่ถ้าช่วงระหว่างกักตัว มีอาการผิดปกติ เช่น ไข้ขึ้นสูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียส เจ็บคอ ไอ ก็สามารถตรวจซ้ำได้อีกครั้งเลยทันที

ข้อควรระวัง!

อุปกรณ์ที่ใช้ในการตรวจผลหาเชื้อ COVID-19 ห้ามนำกลับมาใช้ใหม่เด็ดขาด
หลังจากที่ตรวจหาเชื้อเสร็จแล้ว ควรทำการแช่น้ำยาฆ่าเชื้อและแยกชุดตรวจใส่ถุงปิดให้มิดชิดก่อนทิ้งขยะตามขั้นตอนการทิ้งขยะติดเชื้ออย่างถูกวิธี
ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งหลังทำการตรวจหาเชื้อเพื่อความปลอดภัยต่อผู้อื่น กรณีที่ทำการตรวจ Antigen Test Kit ให้กับผู้อื่น ควรสวมอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ชุด PPE ถุงมือ และหน้ากากอนามัย N95 ทั้งนี้เพื่อเป็นการป้องกันการได้รับเชื้อ